Wojciech Jakóbik Blog

Państwo Środka zdecydowało się na opublikowanie kolejnej Białej Księgi swoich sił zbrojnych. W dokumencie po raz pierwszy w historii określa strukturę i system działania chińskiej armii. Wyznacza także priorytety strategiczne i wyzwania stojące przed Chinami.

Aksjologia

We wstępie Chińczycy podkreślają, że ich siły zbrojne jako integralna część systemu polityczno-ekonomicznego podlegają programowi Pokojowego Wzrostu. Jego aksjologia zakłada, że Pekin ma prawo do niezależnej polityki zagranicznej promującej pokój i defensywną strategię obronną. Chiny odrzucają hegemonię (w domyśle amerykańską) i wszelką ingerencję w „sprawy wewnętrzne innych krajów”. Wartości mające stać za działalnością chińskich żołnierzy to – przynajmniej na warstwie deklaratywnej – budowa zaufania, wspólnej wartości dodanej i globalnej koordynacji w sektorze bezpieczeństwa.

Czytaj: Koniec ofensywy czaru

Uwarunkowania geopolityczne

Autorzy dokumentu podkreślają zaszłe zmiany geopolityczne na czele ze znacznym wzrostem znaczenia globalnego regionu Azji i Pacyfiku. Jako dowód przywołują zmiany w amerykańskiej strategii wojskowej (słynnego zwrotu do Azji) uwzględniające większe skupienie na tej części świata, który jest ich zdaniem reakcją na wzrost znaczenia Chin. Jednocześnie twórcy Białej Księgi sumują osiągnięcia ostatnich dekad – Państwo Środka wzmocniło swą pozycję geopolityczną dzięki dobrym wynikom ekonomicznym i dużym inwestycjom w sektor obronny. Działają też nieustannie w ramach One China Policy w celu zjednoczenia z Tajwanem. Chińczycy postrzegają rozwój sojuszy państw regionu z Amerykanami jako czynnik prowokujący spięcia – na Morzu Południowochińskim oraz wokół wysp Diaoyu/Senkaku. Inne ważne zagrożenia to „terroryzm, separatyzm i ekstremizm”. Można je odczytywać jako odniesienie do zagrożenia aktami terroryzmu ze strony mniejszości ujgurskiej i tybetańskiej, cyberterroryzmem oraz separatyzmem tajwańskim. Chińczycy nie uznają ruchów niepodległościowych na Formozie i dają jasny sygnał, że nie pozwolą na uznanie jej niepodległości na arenie międzynarodowej.

Czytaj: Gdzie się podział zwrot do Azji?

Cele

Państwo Środka będzie z użyciem swojej armii bronić „suwerenności narodu” – integralności terytorium oraz zasad Konstytucji CHrLD. Będzie walczyć z zagrożeniami wspomnianymi powyżej zgodnie z zasadą „nie zaatakujemy, jeśli nie zostaniemy zaatakowani ale, jeśli tak się stanie, na pewno kontratakujemy”. Siły Zbrojne Chin mają posiąść zdolność do wygrywania „lokalnych konfliktów”. Oznacza to w praktyce zdolność do uzyskania strategicznej przewagi np. nad Stanami Zjednoczonymi, co najmniej w obszarze pierwszego łańcucha wysp. Chińczycy chcą także używać armii w czasie pokoju do stabilizacji sytuacji w regionie. Mają także brać udział w międzynarodowych wysiłkach na rzecz pokoju podług wartości Karty Organizacji Narodów Zjednoczonych.

Struktura

Po raz pierwszy w historii Pekin opisuje szczegółowo strukturę Chińskich Sił Zbrojnych. Ich części składowe to Armia Ludowo-Wyzwoleńcza (People’s Liberation Army – PLA) oraz Siły Milicji Ludowej (People’s Armed Police Force). W skład PLA wchodzi armia (PLAA), flota (PLAN) oraz flota powietrzna (PLAAF) oraz artyleria (PLASAF), której podlegają triada jądrowa i inne narzędzia strategicznego odstraszania. Wyliczenie z Białej Księgi uwzględnia także milicję – siły pozostające w odwodzie i wspierające projekty gospodarcze kraju w czasie pokoju. W czasie wojny ma pomóc w osiągnięciu zwycięstwa w lokalnych wojnach „w realiach informatyzacji”. Dlatego w jej skład wchodzą także oddziały szybkiego reagowania w zakresie wsparcia wszelkich działań Armii Ludowo-Wyzwoleńczej.

Czytaj: Cyberterroryzm państwowy – lista chińska

Zadania

Chińskie Siły Zbrojne mają – bronić wybrzeża i granic naziemnych (PLAA, PLAN), nienaruszalności przestrzeni powietrznej (PLAAF). Chińska armia ma zachować „stałą gotowość bojową”. Z tego względu będzie prowadzić stałe ćwiczenia strategiczne i utrzyma obowiązkową służbę wojskową. Szczególnie PLAAF i PLASAF mają zachować gotowość na wypadek agresji. Chińczycy wprowadzą także ćwiczenia na scenariuszach wydarzeń. Mają ćwiczyć obsługę informatyczną konfliktu, działania na otwartym morzu i współpracować w tym zakresie z innymi krajami. Co ciekawe, AL-W ma także wspierać projekty infrastrukturalne Pekinu i dbać o środowisko naturalne państwa poprzez irygację, itp. Ma także organizować i wspierać akcje ratunkowe na świecie. Już teraz tworzy wojskowo-cywilne systemy reagowania kryzysowego na zagrożenia nuklearne, klęski żywiołowe i inne. Armia Chin ma także za zadanie stabilizację systemu społecznego. Oznacza to, że ma tłumić powstania, eliminować terrorystów oraz separatystów. PLAN ma dodatkowo bronić chińskich interesów na morzu oraz bronić strategicznych szlaków komunikacyjnych. Pekin daje w ten sposób sygnał, że w przyszłości nie będzie to już wyłącznie domena U.S. Navy. W ramach wzmacniania współpracy z sojusznikami, AL-W będzie kontynuować wspólne ćwiczenia z krajami Szanghajskiej Organizacji Współpracy oraz manewry na morzach chińskich, u wybrzeży Pakistanu, w Zatoce Perskiej. Twórcy dokumentu akcentują wagę ćwiczeń chińsko-rosyjskich. W ramach ćwiczeń akcji ratunkowych AL-W jest otwarta na współpracę z krajami zachodnimi, Australią i Nową Zelandią. Jako perspektywicznych partnerów dla chińskich sił zbrojnych autorzy tekstu wymieniają Białoruś, Pakistan, Kolumbię i Wenezuelę. Wymieniają ćwiczenia w których Chińczycy współpracowali już z tymi państwami.

Podsumowanie

Biała Księga Chińskich Sił Zbrojnych pokazuje rosnącą asertywność strategiczną Państwa Środka. W przyszłości Armia Ludowo-Wyzwoleńcza będzie podstawowym narzędziem projekcji siły strategicznej w regionie i fundamentem budowy szerszych sojuszy geopolitycznych z krajami kontestującymi amerykańskie porządki w regionie Azji oraz Pacyfiku, a także na świecie. Pomimo pokojowego nastawienia na warstwie deklaratywnej, opisywany dokument wskazuje pola potencjalnych spięć między AL-W a siłami zbrojnymi USA i pozostałych krajów zachodnich. Chińczycy zyskują na pewności siebie i zamierzają intensywnie realizować swój plan geopolityczny.

Źródło: Zróżnicowane zastosowanie Chińskich Sił Zbrojnych