Czy Polska może prowadzić transformację energetyczną na gazie i nie dać się złapać w pułapkę gazową Putina? Jest sposób, ale ryzykowny – pisze Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny BiznesAlert.pl.
Czytaj dalej„Czy można prowadzić na gazie i nie dać się złapać…Putinowi? (ANALIZA)”Tag: Holandia
Następna zima będzie jeszcze trudniejsza. Finał gry o cenę maksymalną gazu z Polską w centrum | Atak zimy. Brytyjczycy szykują rezerwę węglową. Polacy zachęcają do oszczędności
:Ambasadorowie państw unijnych mają omówić 12 grudnia możliwość wprowadzenia ceny maksymalnej gazu w odpowiedzi na kryzys energetyczny podsycany przez Rosję. Polska jest w centrum tej dyskusji i w większościowej koalicji na rzecz pułapu bliżej 200 euro za megawatogodzinę, po odrzuceniu 275 euro krytykowanego jako nieskuteczny.
:Odpowiednik polskiego PSE, brytyjski operator sieci National Grid, ogłosił uruchomienie dwóch bloków węglowych z rezerwy w Wielkiej Brytanii w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw 12 grudnia w razie problemów. Polacy doświadczają ataków zimy. Operator zaleca oszczędności rankiem.
Następna zima będzie jeszcze trudniejsza. Finał gry o cenę maksymalną gazu z Polską w centrum
Ambasadorowie państw unijnych mają omówić 12 grudnia możliwość wprowadzenia ceny maksymalnej gazu w odpowiedzi na kryzys energetyczny podsycany przez Rosję. Polska jest w centrum tej dyskusji i w większościowej koalicji na rzecz pułapu bliżej 200 euro za megawatogodzinę, po odrzuceniu 275 euro krytykowanego jako nieskuteczny.
Minister przemysłu Czech Jozef Sikela zaapelował na łamach Bloomberga o porozumienie w sprawie ceny maksymalnej gazu, która ma pozwolić na uniknięcie nagłych wahań ceny przed następną zimą, która jego zdaniem będzie trudniejsza niż obecna. Sikela reprezentuje Czechy dzierżące do końca roku prezydencję unijną, a zatem przewodzi rozmowom ministrów odpowiedzialnych za energetykę. Sikela mówi, że „nie wyobraża sobie” braku porozumienia. Czech ostrzega, że następna zima będzie jeszcze trudniejsza przez możliwy brak dostaw gazu z Rosji w ogóle, a zatem potrzebny jest mechanizm do radzenia sobie z kryzysem. Warto dodać, że jest on podsycany przez Gazprom ograniczający podaż od wakacji 2021 roku.
BiznesAlert.pl informował, że Niemcy i Holandia w grupie mniejszościowej obstającej za umiarkowanym rozwiązaniem domagały się ceny maksymalnej 275 euro za megawatogodzinę, która byłaby wprowadzana, gdy taka cena utrzymałaby się powyżej dwóch tygodni. Polacy znajdujący się w grupie ponad piętnastu państw oczekujących niższej ceny maksymalnej nawet do 200 euro za megawatogodzinę uznali ten plan za „żart” bo nigdy nie zostanie zrealizowany. Trwają negocjacje w sprawie pułapu w okolicach 220 euro, choć krytycy takiego podejścia obawiają się, że cena maksymalna mająca się stać doraźnym hamulcem bezpieczeństwa, będzie w rzeczywistości nowym sposobem dotowania i przeregulowania cen gazu w Europie.
Bloomberg/Wojciech Jakóbik
Atak zimy. Brytyjczycy szykują rezerwę węglową. Polacy zachęcają do oszczędności
Odpowiednik polskiego PSE, brytyjski operator sieci National Grid, ogłosił uruchomienie dwóch bloków węglowych z rezerwy w Wielkiej Brytanii w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw 12 grudnia w razie problemów. Polacy doświadczają ataków zimy. Operator zaleca oszczędności rankiem.
– Nasza informacja nie jest potwierdzeniem, że te dwa bloki zostaną wykorzystane, ale że będą dostępne dla operatora. Operator ma takie narzędzia dodatkowej podaży do dyspozycji w celu zapewnienia normalnej pracy systemu, więc społeczeństwo powinno dalej używać energii normalnie – zastrzega National Grid w celu uniknięcia paniki.
Brytyjczycy odchodzili od węgla z użyciem gazu oraz energetyki odnawialnej wspieranych atomem. Z tego względu byli wystawieni na rekordowe ceny kryzysu energetycznego podsycanego przez Gazprom. Problemy energetyki jądrowej na Wyspach połączone z mniejszą podażą źródeł odnawialnych OZE spowodowały konieczność uruchomienia rezerwy węglowej. Podobne zjawisko wystąpiło już w Niemczech, które coraz szerzej wracają do węgla w kryzysie energetycznym.
Polskie Sieci Elektroenergetyczne wyznaczyły godziny szczytu zużycia energii w Polsce na godziny 7-9 rano 12 grudnia. Polacy doświadczają ataku zimy przez niż Brygida przynoszący kolejne opady śniegu. Coraz większy udział w zużyciu energii w sezonie grzewczym w Polsce ma według PSE ogrzewanie elektryczne. Jest bardziej atrakcyjne w obliczy rekordowych cen gazu. Godziny szczytu publikowane codziennie przez polskiego operatora mają zachęcać do dobrowolnych oszczędności. PSE nie przewiduje problemów z dostępem do energii. Polska zaopatruje się w około 70 procentach w moc ze źródeł węglowych.
National Grid/Wojciech Jakóbik
Polska i Niemcy mogą dobić stację benzynową Putina (ANALIZA)
Przychody Rosji ze sprzedaży ropy są rekordowo niskie jeszcze przed nieszczelnym embargo unijnym, bo surowiec z Rosji staje się trędowaty. Polska i Niemcy mogą sprawić, że straty będą jeszcze większe i być może zachęcą Rosjan do wycofania się z Ukrainy – pisze Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny BiznesAlert.pl.
Ropa rosyjska jest już trędowata
Dane Centre for Research on Energy and Clean Air (CREA) sugerują, że przychody Rosji ze sprzedaży paliw kopalnych są obecnie niższe niż w 2021 roku. Szacunkowe przychody w październiku sięgnęły 21 mld euro, w tym 7,5 mld z eksportu do Unii Europejskiej. Są niższe niż przed inwazją Rosji na Ukrainę z lutego 2022 roku pomimo rekordowej ceny węglowodorów notowanej w wakacje 2022 roku. Przychody z eksportu surowców kopalnych do Unii spadły o 14 procent, a z ropy o 19 procent. Mimo to Unia Europejska pozostała największym importerem ropy i gazu z Rosji, a zatem zatrzymanie dostaw do Europy będzie miało istotne znaczenie dla losu budżetu rosyjskiego fundowanego prawie w połowie ze sprzedaży surowców.
Rosjanie już zapowiadają ustami wicepremiera Rosji Aleksandra Nowaka, że zareagują ograniczeniem eksportu, ale co ważniejsze także wydobycia ropy na plan wprowadzenia ceny maksymalnej dostaw przez G7, w tym Unię Europejską. Bloomberg donosi, że sprzedaż ropy z Rosji w Europie Północnej spadła od lutego 2022 roku z 1,2 mln do 95 tysięcy baryłek dziennie, czyli o ponad 90 procent. Ładunki rosyjskie docierają już tylko do portu w Rotterdamie. Agencja donosi, że Litwa, Francja i Niemcy porzuciły dostawy morskie ropy z Rosji wiosną, a Polska we wrześniu. Trzy czwarte eksportu morskiego ropy z Rosji jest wysyłana do Azji, gdzie klienci otrzymują rabaty obniżające przychody Rosjan. Tymczasem embargo unijne na dostawy morskie wchodzi w życie piątego grudnia 2022 roku.
Polska i Niemcy mogą przesądzić o skuteczności sankcji
Z tego punktu widzenia istotne będzie stanowisko największych klientów na ropę rosyjską w Europie. Embargo morskie nie wyklucza dostaw przez Ropociąg Przyjaźń, który rozgałęzia się na dwie nitki – północną przez Białoruś do Polski i Niemiec, a także południową przez Ukrainę do Czech, Słowacji i Węgier. Najwięksi klienci na ropę rosyjską w Europie to według danych CREA z października odpowiednio: Niemcy, Holandia, Włochy, Polska i Grecja. Holandia, Włochy i Grecja nie będą sprowadzać ropy rosyjskiej przez embargo morskie. Zatem rezygnacja z dostaw ropy rosyjskiej deklarowana od końca roku przez Polskę i Niemcy pozbawi Rosjan lwiej części przychodów, bo pozostali duzi klienci zostaną objęci embargo morskim, a inni – wyłączeni z sankcji jak odbiorcy ropy z południowej nitki Przyjaźni – znaczą dużo mniej na rynku.
W tym kontekście istotne są ustalenia BiznesAlert.pl na temat koordynacji polityki Polski i Niemiec, które mają razem zabiegać o sankcje unijne na dostawy ropy północną nitką Ropociągu Przyjaźń, które będą do zaakceptowania nawet przez obrońców utrzymania relacji energetycznych z Rosją jak Węgry, a zadadzą cios rosyjskiemu petrostates, aby doszło do refleksji w sprawie poczynań na Ukrainie. Ministerstwo klimatu i środowiska potwierdza w komentarzu dla BiznesAlert.pl, że Polska oraz Niemcy razem zabiegają o sankcje na dostawy ropy z Rosji przez Ropociąg Przyjaźń po to, aby mogły spełnić deklarację z maja o woli porzucenia tego szlaku do końca roku, a PKN Orlen posiadający umowy wykraczające poza koniec 2022 roku nie płacił kar z tytułu ich zerwania. Szczyt unijny, na którym mogą pojawić się rozstrzygnięcia w tej sprawie odbędzie się 15-16 grudnia. Wcześniej kraje Grupy Wyszehradzkiej będą koordynować politykę energetyczną na szczycie Grupy 24 listopada. Będzie to okazja do przekazania planu Polski sąsiadom, którzy deklarują, że nie są jeszcze gotowi na pełne embargo na ropę z Rosji.
Derusyfikacja na serio czy na pokaz?
Polacy i Niemcy współpracują także przy dostawach ropy nierosyjskiej do rafinerii wschodnioniemieckich Leuna oraz Schwedt poprzez naftoport w Gdańsku, choć według informacji BiznesAlert.pl strona niemiecka bierze też pod uwagę możliwość budowy nowego ropociągu z Rostocku. Polacy mogliby także zainwestować w Rafinerię Schwedt z udziałem PKN Orlen pod warunkiem usunięcia udziałów rosyjskiego Rosnieft Deutschland. Te znajdują się póki co pod tymczasowym zarządem powierniczym rządu w Berlinie. Polska oraz Niemcy mogłoby według informacji BiznesAlert.pl rozwijać dostawy Kazachstanu, o których rozpisują się media niemieckie jak Handelsblatt. Istnieje jednak ryzyko, że byłaby to przynajmniej częściowo ropa rosyjska REBCO sprzedawana pod fałszywą banderą mieszanki kazachskiej KEBCO.
Jeżeli Polska i Niemcy dotrzymają słowa, rezygnując całkowicie z dostaw ropy rosyjskiej, mogą dobić Kreml już teraz tracący główny rynek zbytu ropy i zyski z jej sprzedaży stanowiące podstawę ładu społecznego w Rosji napędzanego petrodolarami. Zamknięcie stacji benzynowej Władimira Putina to najlepszy sposób na zwiększenie bezpieczeństwa Europy i powstrzymanie agresji rosyjskiej na Ukrainie.
Rosjanie przyznają, że era Gazpromu w Europie może się skończyć | Rosja może zostać uznana za państwo wspierające terroryzm za ataki na energetykę Ukrainy
:Kommiersant przyznaje, że kryzys energetyczny podsycany przez Gazprom może się skończyć utratą przez niego rynku w Europie. Alternatywa pozostaje mglista.
:Parlament Europejski ma w planach głosowanie w sprawie uznania Rosji za państwo wspierające terroryzm.
Rosjanie przyznają, że era Gazpromu w Europie może się skończyć
Kommiersant przyznaje, że kryzys energetyczny podsycany przez Gazprom może się skończyć utratą przez niego rynku w Europie. Alternatywa pozostaje mglista.
– Po raz pierwszy od czterdziestu lat kraje Unii Europejskiej wchodzą w zimę bez pewności dostaw gazu z Rosji, która była największym źródłem przez dekady. Choć władze krajów europejskich przygotowały się najbardziej jak to było możliwe, jest mało prawdopodobne by przeszły przez sezon grzewczy bez obniżki zużycia i znacznego wzrostu cen gazu. Ten ostatni czynnik sprzyja Gazpromowi w krótkim terminie, ale w długim grozi mu całkowitą utratą rynku europejskiego – czytamy w Kommiersancie.
Kommiersant przyznaje, że Gazprom zmniejszył dostawy do Europy siedem-osiem razy w porównaniu z notowanym w poprzednich sezonach grzewczych. Rosjanie podsycali w ten sposób kryzys energetyczny dający rekordowe ceny tego paliwa oraz energii elektrycznej na Starym Kontynencie. Te przełożyły się na destrukcję popytu. Zużycie gazu w Niemczech spadło o 16 procent rok do roku w okresie styczeń-październik i ponad 22 procent w okresie czerwiec-październik. Magazyny gazu w Unii są pełne prawie w 100 procentach.
Tej zimy może być konieczna redukcja zużycia gazu jak w Niemczech oraz większy pobór z magazynów, a potem nadejdzie kolejna w latach 2023/24, przed którą może nie być już w ogóle gazu z Rosji. Oxford Institute For Energy Studies kojarzony z Rosjanami szacuje, że Europejczycy będą mogli zapełnić magazyny do około 65 procent ich pojemności w najlepszym razie, a w najgorszym do 45 procent. Wiele zależy też od tego czy zima będzie ostra. Łagodna jesień pozwoliła ograniczyć zużycie, a z drugiej strony obniżyła cenę giełdową. Ewentualne niedobory mają według Kommiersanta wywołać wzrost cen do nawet powyżej 3000 dolarów za 1000 m sześc. jak w szczytowym momencie obaw o bezpieczeństwo dostaw gazu latem 2022 roku. Cena na giełdzie TTF w Holandii spadła 11 listopada poniżej 100 euro za megawatogodzinę, czyli niecałe 1000 dolarów za 1000 m sześc. To wciąż znacznie więcej od około 200 dolarów za 1000 m sześc. notowanych przed kryzysem energetycznym zapoczątkowanym przez Gazprom w wakacje 2021 roku.
Drogi gaz to krótkoterminowo szansa dla Gazpromu, który będzie miał problem z uzyskaniem takich samych przychodów jak w 2021 roku przy rekordowo niskich dostawach. Długoterminowo jednak przełoży się na długoterminowy spadek zużycia pozwalający Europie całkiem porzucić Gazprom. Kommiersant przypomina, że odpowiadał w 2021 roku za 47 procent rynku europejskiego, a obecnie jest już to tylko 8-9 procent. Z pomocą przychodzą dane ośrodka Bruegel, który na bieżąco monitoruje konsumpcję gazu w Europie. Wynika z nich, że Unia Europejska zrealizuje cel redukcji zużycia narzucony przez Komisję na poziomie 15 procent z nadwyżką. Dzienne zapotrzebowanie na gaz w 2022 roku wynosiło średnio między październikiem a listopadem ponad 30 procent mniej w Niemczech niż w średniej z lat 2019-2021. W Holandii było nawet o ponad 40 procent niższe. Warto zaznaczyć, że ceny sugerowane przez Kommiersant na giełdzie mogą nie oddziaływać na rynek europejski przez cenę maksymalną proponowaną przez Komisję Europejską w produktach miesięcznych na holenderskiej giełdzie TTF oraz różne rozwiązania tego typu w poszczególnych państwach członkowskich, jak taryfa zaniżona w Polsce do 2027 roku.
Gazprom szuka od lat alternatywy poza Europą. Dostawy do Chin czy Iranu wciąż stanowią ułamek tych słanych na Stary Kontynent i wymagają miliardowych inwestycji utrudnionych przez sankcje zachodnie za atak Rosji na Ukrainie.
Kommiersant/Bruegel/Wojciech Jakóbik
Rosja może zostać uznana za państwo wspierające terroryzm za ataki na energetykę Ukrainy
Parlament Europejski ma w planach głosowanie w sprawie uznania Rosji za państwo wspierające terroryzm.
Debata w sprawie uznania Rosji za państwo wspierające terroryzm odbyła się jeszcze w październiku, a głosowanie ma się odbyć w środę, 23 listopada, po tym jak Rosjanie przeprowadzili jesienią serię ataków rakietowych na energetykę Ukrainy zagrażając bezpieczeństwu dostaw energii oraz ciepła ludności cywilnej w sezonie grzewczym.
– Siły zbrojne Rosji w toku wojny przeciwko Ukrainie zintensyfikowały uderzenia na cele cywilne, w tym infrastrukturę energetyczną, szpitale, ośrodki medyczne, szkoły i schrony, naruszając prawo międzynarodowe oraz humanitarne – czytamy w informacji Parlamentu. Rezolucja w tej sprawie nie ma charakteru legislacyjnego, więc będzie sygnałem politycznym parlamentarzystów z całej Europy.
Inwazja Rosji na Ukrainie z lutego 2022 roku nie przyniosła Kremlowi deklarowanego celu zmiany władzy w Kijowie. Siły rosyjskie cofają się pod naporem kontrofensywy Ukrainy na południu kraju. Doszło już do wyzwolenia Chersonia. Ataki rosyjskie na infrastrukturę energetyczną zagrażają jednak ludności cywilnej oraz logistyce kampanii militarnej Ukraińców.
Parlament Europejski/Wojciech Jakóbik
Mądry Niemiec po szkodzie, czyli powrót wspólnych zakupów gazu (ANALIZA)
– Pomysł wspólnych zakupów gazu promowany przez Polskę od 2014 roku zyskał poparcie Niemiec i Holandii po tym jak napotkały na problemy w negocjacjach doby kryzysu energetycznego tam, gdzie Polacy negocjowali dawno temu. Polska zyska na tym rozwiązaniu razem z resztą Europy – pisze Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny BiznesAlert.pl.
Czytaj dalej„Mądry Niemiec po szkodzie, czyli powrót wspólnych zakupów gazu (ANALIZA)„Gaz rosyjski płynie bez przeszkód tylko do Turcji | Jeśli zabraknie gazu Czechom, to może go zabraknąć Polsce
:Rosja kontynuuje dostawy gazu do Turcji bez ograniczeń obserwowanych w Europie. Nie wiadomo, czy Turcy się odwdzięczą pomocą przy omijaniu sankcji za atak na Ukrainę.
:Portal IDNES.cz ostrzega, że jeśli Czechy nie zawrą kontraktu na dostawy LNG, zagrozi im niedobór gazu zimą. To zła wiadomość dla Polski, która mogłaby być zainteresowana importem z tamtego kierunku. Czy pomogą wspólne zakupy gazu w Unii Europejskiej?
Czytaj dalej„Gaz rosyjski płynie bez przeszkód tylko do Turcji | Jeśli zabraknie gazu Czechom, to może go zabraknąć Polsce”Gazprom triumfuje, ale traci Europę i nie ma alternatywy | Powrót węgla w Europie przez Gazprom
:Rosjanie przekonują, ze tylko sześć firm europejskich odmówiło płatności w rublach nieprzewidzianej w umowie, ale narzuconej dekretem prezydenta Władimira Putina, a dostawy przez Nord Stream 1 spadają. Mimo to Gazprom może stracić rynek europejski nie mając dotąd alternatywy, o czym pisze Kommiersant.
:Komisja Europejska przekonuje, że państwa członkowskie Unii powinny wykorzystać kryzys energetyczny do przyspieszenia transformacji energetycznej zamiast wracać do węgla. Jednakże trend jest odwrotny i widoczny w całej Europie Zachodniej.
Gazprom triumfuje, ale traci Europę i nie ma alternatywy
Rosjanie przekonują, ze tylko sześć firm europejskich odmówiło płatności w rublach nieprzewidzianej w umowie, ale narzuconej dekretem prezydenta Władimira Putina, a dostawy przez Nord Stream 1 spadają. Mimo to Gazprom może stracić rynek europejski nie mając dotąd alternatywy, o czym pisze Kommiersant.
Ta rosyjska gazeta przypomina, że kryzys naftowy z lat 70. XX wieku także zaczął się od rekordowo wysokich cen węglowodorów wywołanych napięciem między Zachodem i Bliskim Wschodem, ale potem przyniósł kilkanaście lat rekordowo niskich cen. Najbardziej zależny wydaje się być Gazprom.
– O ile jest techniczna możliwość przekierowania ropy do Azji to Gazprom jest przywiązany do Europy gazociągami budowanymi od dekad. Sprzedaż gazu do Europy stanowiła w 2021 roku połowę przychodów Grupy Gazprom, więc czym ją zastąpić? – pyta autor Kommiersanta. Informuje o spowolnieniu rozmów o nowym kontrakcie gazowym w Chinach. Jego zdaniem optymizm prezesów sektora węglowodór w Rosji widoczny na Międzynarodowym Forum Ekonomicznym w Petersburgu (SPIEF) wynika z rekordowych cen gazu i ropy. – Jeśli jednak sektor energetyczno-paliwowy Rosji zamierza wznowić relacje z Europą w określonej przyszłości, nie jest jasne na czym bazuje tę nadzieję, a przynajmniej nikt na forum tego nie powiedział – podsumowuje.
Gazociąg Siła Syberii pozwala na dostawy do 38 mld m sześc. rocznie ze złóż wschodniosyberyjskich, które nie są przeznaczone na rynek europejski, ale dostarczył 16,5 mld m sześc. w 2021 roku. Tymczasem dostawy do Europy sięgnęły 150 mld m sześc. Projekt Siła Syberii 2 łączący złoża zachodniosyberyjskie na Półwyspie Jamalskim jest na etapie memorandum o porozumieniu.
Europa odczuwa zależność od gazu z Rosji poprzez rekordowo wysokie ceny, które wzrosły dodatkowo po zatrzymaniu dostaw do krajów, które nie uległy ultimatum rublowemu, jak Polska, a także po ograniczeniu przesyłu przez gazociąg Nord Stream 1. Jednakże unijny plan REPowerEU zakłada, że Europa porzuci gaz rosyjski najpóźniej w 2027 roku. – To nasz gaz i nasze zasady. Nie będziemy grać według zasad, których nie ustaliliśmy – mówił prezes Gazpromu Aleksiej Miller na SPIEF. To oznacza, że rynek zbytu Rosjan będzie się dalej kurczył.
Kommiersant/Wojciech Jakóbik
Powrót węgla w Europie przez Gazprom
Komisja Europejska przekonuje, że państwa członkowskie Unii powinny wykorzystać kryzys energetyczny do przyspieszenia transformacji energetycznej zamiast wracać do węgla. Jednakże trend jest odwrotny i widoczny w całej Europie Zachodniej.
– Musimy zapewnić, że wykorzystamy kryzys by iść naprzód i nie zawracać ku paliwom kopalnym – mówiła przewodnicząca Komisji Ursula von der Leyen w rozmowie z Financial Times. Zaleciła masowe inwestycje w Odnawialne Źródła Energii. Rosyjski Kommiersant przypomina, że ministerstwo spraw zagranicznych RP zaapelowało, aby w siódmym pakiecie sankcji unijnych znalazły się ograniczenia uderzające w dostawy gazu z Rosji.
Państwa unijne dotknięte ograniczeniem dostaw gazu oraz jego rekordową ceną na giełdach z winy Gazpromu szukają alternatywy. Najczęściej jest nią węgiel. Austria, Holandia, Niemcy i Włochy dają zielone światło węglowi, by zgromadzić zapasy gazu na zimę, które muszą sięgnąć 90 procent dostępnej pojemności w zgodzie z regulacjami unijnymi przyjętymi w odpowiedzi na atak Rosji na Ukrainę.
Austriacy zgodzili się, by firma Verbund zamieniła elektrownie gazowe w węglowe w razie kryzysu dostaw energii spowodowanego ograniczeniem dostaw gazu przez Nord Stream 1. Holandia zniosła limit wykorzystania węgla w elektrowniach.
Również Polska reaguje na kryzys energetyczny podsycany przez Gazprom bardziej przychylnym stanowiskiem wobec węgla. – To najlepszy magazyn energii – powtarza wiceminister aktywów państwowych Piotr Pyzik. Jednakże resort klimatu przypomina o konieczności dalszych inwestycji w Odnawialne Źródła Energii, które docelowo mają zmniejszyć zapotrzebowanie na paliwa kopalne stabilizowane przez energetykę jądrową.
Kommiersant/Financial Times/Reuters/Wojciech Jakóbik
Polska zbiera koalicję w Unii, by ochrona klimatu nie przynosiła rekordów cen energii | Zielona minister mówi twardo o Nord Stream 2. Kanclerz bardziej miękko
:Polska chce, aby tylko firmy energetyczne mogły handlować uprawnieniami do emisji CO2 w systemie EU ETS, by cena energii podnoszona przez konieczność ich wykupu spadła. Pojawia się też pomysł zamrożenia systemu. Temat będzie przedmiotem dyskusji na Radzie Europejskiej, a zdania państw członkowskich są podzielone, choć rośnie koalicja zwolenników interwencji.
:Niemcy nie dopuszczą do rozpoczęcia dostaw przez Nord Stream 2 przed certyfikacją ani w razie agresji rosyjskiej na Ukrainie – wynika z wypowiedzi minister spraw zagranicznych oraz kanclerza.
Czytaj dalej„Polska zbiera koalicję w Unii, by ochrona klimatu nie przynosiła rekordów cen energii | Zielona minister mówi twardo o Nord Stream 2. Kanclerz bardziej miękko”Rosjanie straszą niedoborem gazu w Europie, który sami mogli wywołać. Szykuje się sroga jesień
Gazprom nie jest prawdopodobnie w stanie uzupełnić niedoboru gazu w magazynach europejskich, za który może częściowo odpowiadać.. Ceny na giełdzie przebiły znów 560 dolarów za 1000 m sześc. i pisze o nich Kommiersant.
Kommiersant informuje, że Gazprom zapełnia magazyny w Rosji. Zwiększa także dostawy przez Gazociąg Jamalski do 64 mln m sześc. dziennie, wracając prawie do poziomu sprzed ograniczeń spowodowanych między innymi usterką instalacji Urengoj opisaną przez BiznesAlert.pl.
Jednakże zapełnienie magazynów z udziałami Gazpromu w Europie jest historycznie niskie i sięga 12,8 procent w przypadku Rehden, Jemgum i Katharina w Niemczech, Haidach w Austrii oraz Bergermeer w Holandii. To razem około 11,7 mld m sześc. W zeszłym roku wynosił on 64,3 procent. Zwiększone dostawy przez Jamał pozwoliły na stopniowe zwiększanie zapasów w obiektach Katharina i Haidach.
Rozmówcy Kommiersanta przekonują, że zapasy w magazynach europejskich Gazpromu spadły tak nisko, że nie będzie możliwe ich uzupełnienie przed sezonem grzewczym. Kommiersant przypomina też, że Gazprom nadal nie zwiększa dostaw gazu przez Ukrainę, nie rezerwując dodatkowych mocy przesyłowych na wrzesień. Ta firma mogłaby zmniejszyć dostawy do magazynów rosyjskich albo poprawić podaż z pól wydobywczych.
Gazprom wrócił także ze sprzedażą gazu na giełdzie SPIMEX. 24 sierpnia brał udział w aukcjach dziennych i miesięcznych na wrzesień. Według Kommiersanta oznacza to, że będzie miała wolny gaz do dyspozycji w przyszłym miesiącu. Gazprom nie skomentował tego tematu. Jego krytycy uważają, że Rosjanie celowo ograniczają podaż gazu w Europie, aby wymusić jak najszybsze uruchomienie spornego gazociągu Nord Stream 2, przed którym stoją przeszkody w postaci sankcji USA oraz prawa unijnego.
Tymczasem ceny gazu w Europie, które spadły o około 15 procent w zeszłym tygodniu, znów rosną. Rosjanie interpretują spadek jako pozytywną reakcję na sugestię Gazpromu, że chciałby uruchomić dostawy gazu przez sporny Nord Stream 2 jeszcze w 2021 roku, ale czynnik o większym znaczeniu to ujarzmienie ogniska koronawirusa w Chinach, które zaczęło obniżać ceny wszystkich węglowodorów w sierpniu. Kondycja gospodarki chińskiej oraz stan pandemii w tym kraju mają znaczenie dla cen surowców na rynku globalnym. – Uczestnicy rynku zdają sobie jednak sprawę, że zapasy gazu w magazynach europejskich tej jesieni będą tak niskie, że nawet gdyby Nord Stream 2 został oddany do użytku, a Gazprom usunął problemy z wydobyciem, obecny deficyt nie zostałby całkowicie usunięty – kwituje Kommiersant.
Kommiersant/Wojciech Jakóbik
LNG z USA miało się nigdy nie opłacać, a rzuca wyzwanie Rosjanom (ANALIZA)
– Największe źródło dostaw LNG do Europy to obecnie USA. Te dane zadają kłam tezie o tym, że gaz skroplony z Ameryki nie może się opłacać, czego najlepszym dowodem jest wejście Rosjan w LNG, którzy muszą się zmagać z konkurencją amerykańską stanowiącą alternatywę wobec projektów jak Nord Stream 2 – pisze Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny BiznesAlert.pl.
LNG z USA wygrywa z rosyjskim
Media rosyjskie a za nimi część polskich przekonują, że gaz skroplony nie jest żadną alternatywą wobec dostaw gazociągowych z Rosji. Powstało już wiele prac dowodzących, że cena LNG może być konkurencyjna do oferty Gazpromu. Międzynarodowa Agencja Energii sygnalizowała jeszcze w 2016 roku, że LNG z USA stanie się istotną konkurencją dla dostaw rosyjskich w Unii Europejskiej. Kwartalny raport Komisji Europejskiej na temat rynku gazu potwierdza ten trend.
Dane Komisji na temat importu gazu w całym 2020 roku pokazują, że rosyjski gaz dostarczany gazociągami wciąż odpowiadał za realizację 43 procent zapotrzebowania europejskiego. 23 procent gazu dotarło w zeszłym roku gazociągami z Norwegii (to stamtąd ma pochodzić gaz dla Baltic Pipe), a 23 procent w postaci skroplonej. Wśród tych dostaw przewodził jednak LNG z USA (18,8 mld m sześc.), Kataru (18 mld m sześc.) i Rosji (17 mld m sześc.). Okazuje się, że gaz skroplony jest na tyle opłacalny, że część Europejczyków wybiera dostawy z Rosji z jego użyciem zamiast gazociągów. Natomiast LNG z USA, które miało być za drogie i nierentowne, stało się w 2020 roku głównym źródłem dostaw tego typu.
Należy przyznać, że kryzys gospodarczy wywołany pandemią koronawirusa ograniczył dostawy LNG jako takiego i widać istotny spadek dostaw tego typu w drugiej połowie 2021 oraz na początku 2021 roku. Powodem było jednak kierowanie większej ilości tego paliwa do Azji, która szybciej odzyskała wzrost zapotrzebowania i daje większą marżę przez wyższe ceny gazu. Dostawy LNG z USA docierały wciąż głównie do Europy Zachodniej na czele z Hiszpanią (5,7 mld m sześc.), Francją (2,6 mld) i Holandią (503 mln). Najwięksi odbiorcy w Europie Środkowo-Wschodniej to Polska i Litwa znajdujące się odpowiednio na siódmym i dziewiątym miejscu wśród importerów LNG w Unii Europejskiej w czwartym kwartale 2020 roku.
Dostawy LNG z USA opłacają się na tyle, że stają się głównym źródłem dostaw tego typu w Europie. Ich skala zależy od różnych czynników, ale już teraz zmusza Rosjan do uelastycznienia, czego najlepszym dowodem jest ich wejście na rynek gazu skroplonego. Rosjanie byli największym dostawcami LNG do Finlandii, (94 importu tego kraju), Belgii (67 procent) i Holandii (45 procent). Dla porównania USA były największymi dostawcami do Litwy (84 procent), Grecji (48 procent) i Polski (76 procent).
Widać zatem, że sektor gazu skroplonego staje się nowym obszarem rywalizacji USA i Rosji w Europie. Te działania rynkowe muszą być postrzegane także w kontekście polityki zagranicznej oraz bezpieczeństwa. Amerykanie wspierają rozwój dostaw LNG do sojuszników w NATO obawiających się wpływów rosyjskich za pośrednictwem sektora gazu jak Polska i Litwa obawiające się Nord Stream 2. Przypadek grecki to z kolei wyzwanie dla dostaw gazociągowych przez Turkish Stream na Bałkany. Rosjanie odpowiadają rzutem na rynki, w których rozważania tego typu są mniej palące, do Finlandii czy krajów Beneluksu.
Gazprom nie odpuszcza
Projekty jak Nord Stream 2 czy Turkish Stream mają zatem gruntować pozycję Rosjan w Europie i kryzys pokazał, że jej zależność od dostaw gazociągowych z Rosji rośnie już prawie do połowy zapotrzebowania. Warto jednak zaznaczyć, że na tych dostawach także odcisnął się kryzys po spadły w czwartym kwartale 2020 roku o 18 procent w porównaniu z analogicznym okresem 2019 roku.
Jednakże próby ugruntowania pozycji Gazpromu w Europie pomimo korzystnych zmian na rzecz dywersyfikacji to wyzwanie, na które muszą odpowiedzieć oficjele odpowiedzialni za politykę zagraniczną i bezpieczeństwa, szczególnie wobec zaostrzenia sytuacji na wschodzie Ukrainy. Widać, że spadek dostaw gazu szlakiem ukraińskim, którym przepłynęło w 2020 roku 38 mld m sześć., czyli mniej od 65 mld m sześc. ustalonych w porozumieniu tymczasowym Komisja Europejska-Ukraina-Rosja, odbywa się na korzyść istniejących Nord Stream 1 (52 mld m sześc.) i Turkish Stream (5 mld m sześc.).
Madalina Sisu Vicari zajmująca się analizą sektora gazowego tłumaczy, że spadek dostaw przez Ukrainę może być spowodowany czynnikami obiektywnymi jak mniejsze zapotrzebowanie na gaz w Europie oraz istotne rezerwy w magazynach gazu zużywane w razie potrzeby. Faktem jest jednak, że Rosjanie nie wywiązują się z układu i już teraz przenoszą ciężar dostaw na szlaki pomijające Ukrainę, spełniając scenariusz przed którym ostrzegali krytycy spornego Nord Stream 2 znajdującego się na ostatniej prostej budowy.
Warto w tym kontekście nadmienić, że doktryna Falina-Kwicińskiego to pomysł na utrzymanie wpływów po rozpadzie Związku Sowieckiego poprzez zastąpienie czołgów gazem. Temu właśnie służy Nord Stream 2 i inne projekty rosyjskie, a nie tylko zarabianiu pieniędzy.
Wojciech Jakóbik Blog 